CMIRS MART 2025-Bölüm 1
Bu çalışma Mart 2025 döneminde 500 kişi ile yüz yüze anket şeklinde yürütülmüş olup Göç Kimlik ve Hak Çalışmaları Merkezi (CMIRS)’ün her 3 ayda bir düzenli olarak gerçekleştirdiği çalışmanın devamıdır. CMIRS olarak her üç ayda bir düzenli olarak Kıbrıslı Türklerin siyasi güven, sosyal güven, bireysel özgüven ve mutluluk algısını ölçmekte ve bu oranların zaman içerisinde birbiriyle ilişkisi yanında yaşadığımız gelişmelerden ne şekilde etkilendiğini de gözlemlemekteyiz. Mart 2025 anket sonuçlarımız 4 bölüm şeklinde yayınlanacaktır.
Mine Yücel yorum:
Bu çalışmamızda sürekli sorduğumuz sorulara ek olarak toplumda anomie dediğimiz toplumsal çürümenin boyutunu ölçmek için de sorular sorduk. Toplumsal çürüme bir toplumda ahlaki ve etik değerlerin zayıflaması, sosyal güven dediğimiz bireylerin birbirlerine güveninin azalması ve kurumlara olan inanç ve güvenin kaybolmasıyla ortaya çıkar.
Yıllardır yaptığımız çalışmalarda toplumun bir anomie toplumu olduğunu belirtmekteyiz. Bu çalışma da bunun detaylı biz analizini yapıyoruz.
Bu bölümde ülkede işlerin doğru gittiğine inananların oranının sadece 12.23% olduğunu görüyoruz. Ülkenin en büyük sorunları ekonomik kriz ve düşük maaşlar yanında sağlık sistemi, yeteneksiz/beceriksiz liderler ve altyapı (elektrik sorunu)’dır. Bu da bize ülke yönetiminin temel kamu hizmetlerini yerine getiremediğini göstermektedir. Anomie yani toplumsal çürümede 2 boyut bulunmaktadır: bunlardan birincisi sosyal dokunun bozulması, diğeriyse liderliğin bozulmasıdır. Burada kurumlara olan güven ve inancın yıllar boyunca nasıl erozyona uğradığını göstermeye çalıştık. Sosyal güven, yani toplumda yaşayan bireylerin birbirlerine olan güveni de oldukça düşüktür.
Toplumun içinde bulunduğu sorunların çözümü için öncelikle toplumsal anomie sorununun çözülmesi için adımlar atılması önemlidir.
Genel Sonuçlar
Ankete katılanların 87.77%si ülkede işlerin yanlış yönde gittiğini düşünmektedir.
Toplumda İşlerin Yanlış Gitmesi (%)
Temmuz 2017 88.82
Haziran 2018 77.9
Eylül 2018 85
Aralık 2018 81.16
Mart 2019 75.58
Haziran 2019 80.75
Eylül 2019 69.48
Aralık 2019 79.36
Mayıs 2020 76.74
Haziran 2020 76.9
Eylül 2020 88.26
Aralık 2020 86.63
Mart 2021 86.86
Haziran 2021 81.55
Eylül 2021 89
Aralık 2021 93.39
Nisan 2022 96.26
Haziran 2022 97.42
Eylül 2022 94.14
Aralık 2022 91.74
Mart 2023 95.2
Haziran 2023 93.5
Eylül 2023 90.3
Aralık 2023 87.1
Mart 2024 83.3
Haziran 2024 82.5
Eylül 2024 83.2
Aralık 2024 85.1
Mart 2025 87.77
Ülkede işlerin doğru yönde gittiğini düşünenlerin oranı sadece 12.23%tür.
Ülkenin En Önemli Sorunu
Katılımcılara göre ülkenin en önemli sorunları sırasıyla
1. Ekonomik sorunlar,
2. Düşük Maaşlar
3. Sağlık Sistemi
4. Yeteneksiz/beceriksiz siyasi liderler
5. Altyapı (Elektrik Sorunu)
6. Enflasyon
7. Eğitim Sistemi
8. Kıbrıs Sorunu
9. Yolsuzluk’tur.
Son dönemlerde gördüğümüz gibi ekonomik sorunlar toplumun en önemli sorunu olarak öne çıkmaya devam etmiştir. Düşük Maaşlar ve Sağlık Sistemi bu dönemde önem sırasında yükselmiş ve ikinci ve üçüncü sırada yer bulmuşlardır. Yeteneksiz/beceriksiz liderler yine üst sıralarda yer bulmuş, ülke yönetimindeki sorunların önemini tekrardan yansıtmıştır.
Ekonomik ve yönetsel sorunlar yanında kamu hizmetleri olan eğitim, sağlık ve altyapı’nın en önemli sorunlar arasında yer alması aslında ülke yönetimindeki sorunların ne denli büyük olduğunu göstermesi açısından da önemlidir.
Mutluluk
Dönem Mutluluk (0-10)
Mart 2015 5.54
Nisan 2016 6.81
Temmuz 2016 5.81
Nisan 2017 6.27
Temmuz 2017 6.42
Ekim 2017 6.27
Şubat 2018 6.80
Haziran 2018 6.59
Eylül 2018 5.43
Aralık 2018 6.25
Mar 2019 6.71
Haz 2019 6.64
Eylül 2019 6.34
Aralık 2019 6.87
Nisan 2020 5.20
Mayıs 2020 5.64
Haziran 2020 6.71
Eylül 2020 5.95
Aralık 2020 6.41
Mart 2021 6.79
Haziran 2021 6.50
Eylül 2021 5.75
Aralık 2021 5.54
Nisan 2022 4.37
Haziran 2022 4.73
Eylül 2022 4.99
Aralık 2022 5.23
Mart 2023 5.82
Haziran 2023 5.34
Eylül 2023 5.66
Aralık 2023 6.32
Mart 2024 5.94
Haziran 2024 5.81
Eylül 2024 5.83
Aralık 2024 6.33
Mart 2025 5.90
Mart 2025’te toplumun mutluluk puanı10 üzerinden 5.90 olmuştur.
SOSYAL GÜVEN
Dönem Sosyal Güven (0-10)
Mart 2015 2.49
Haziran 2015 1.72
Eylül 2015 2.15
Ocak 2016 3.17
Nisan 2016 2.69
Temmuz 2016 2.01
Ekim 2016 2.04
Ocak 2017 3.50
Nisan 2017 2.02
Temmuz 2017 3.02
Ekim 2017 2.04
Şubat 2018 3.49
Haziran 2018 3.48
Eylül 2018 2.04
Aralık 2018 3.85
Mart 2019 2.79
Haz 2019 2.96
Eylül 2019 3.69
Aralık 2019 4.43
Mayıs 2020 2.04
Haziran 2020 2.02
Eylül 2020 2.19
Aralık 2020 2.79
Mart 2021 3.30
Haziran 2021 3.69
Eylül 2021 3.24
Aralık 2021 3.25
Nisan 2022 2.94
Haziran 2022 3.05
Eylül 2022 2.65
Aralık 2022 3.09
Mart 2023 3.48
Haziran 2023 2.17
Eylül 2023 2.52
Aralık 2023 2.37
Mart 2024 2.67
Haziran 2024 2.97
Eylül 2024 2.74
Aralık 2024 3.14
Mart 2025 3.34
Bu dönemde sosyal güven puanı 3.34 olmuştur. Toplumda sosyal güvenin düşük olması hem demokrasi hem de toplumun geleceği adına oldukça düşündürücü bir durumdur.
Yaşanabilirlik Puanı: 10 üzerinden 5.69
Ülkenin yaşanabilirlik puanı bu dönemde 5.69 olmuştur.
Yaşanabilirlik Puanı (10 üzerinden)
Mart 2019 6
Haziran 2019 5.93
Eylül 2019 5.62
Aralık 2019 6.27
Mayıs 2020 5.93
Haziran 2020 6.28
Eylül 2020 5.99
Aralık 2020 6.32
Mart 2021 6.16
Haziran 2021 6.09
Eylül 2021 5.10
Aralık 2021 4.96
Nisan 2022 3.75
Haziran 2022 4.25
Eylül 2022 4.83
Aralık 2022 5.31
Mart 2023 5.65
Haziran 2023 4.33
Eylül 2023 4.91
Aralık 2023 5.45
Mart 2024 5.50
Haziran 2024 5.22
Eylül 2024 5.35
Aralık 2024 5.82
Mart 2025 5.69
Kurumlara Güven:
Toplumun en çok güven duyduğu 3 kurum sırasıyla yargı, polis ve ombudsman olmuştur.
En az güven duyulan kurumlar ise aşağıdaki gibidir:
1. Hükümet
2. Siyasi Partiler
3. Meclis
4. Medya
5. Sendikalar
Güven Puanı
(Eylül 2020) Eylül 2022
0-5 Aralık 2022
0-5 Mart 2023 Haz 23 Eyl 23 Ara 23 Mar 24 Haz 24 Eyl 24 Ara 24 Mar 25
Cumhurbaşkanlığı 3,17 1.85 2,14 2.25 2.03 1.97 2.10 2.17 2.29 2.28 2.28 2.45
Hükümet 2,50 1.82 2,02 2.17 1.76 1.77 1.94 2.10 2.27 2.16 1.99 2.13
Meclis 2,46 1.89 1,97 2.16 1.93 1.85 2.15 2.29 2.46 2.38 2.18 2.22
Siyasi partiler 2,11 1.97 1,95 1.87 1.83 1.80 2.20 2.36 2.50 2.40 2.17 2.20
Polis 3,31 2.79 3,17 3.31 3.04 3.38 3.59 3.08 3.35 3.44 3.34 3.08
Yargı 3,36 2.62 3,04 3.02 3.09 3.28 3.46 3.14 3.43 3.43 3.59 3.56
Finansal kurumlar 2,54 2.34 2.63 2.44 2.28 2.20 2.26 2.36 2.51 2.16 2.38 2.37
Medya 2,88 1.97 2.18 1.97 2.48 2.46 2.43 2.59 2.49 2.42 2.20 2.27
Ombudsman 3,98 2.10 2.34 2.16 2.60 2.32 2.31 2.45 2.55 2.47 2.62 2.69
Sendikalar 3,70 2.05 2.29 2.11 2.47 2.09 2.24 2.41 2.45 2.13 2.27 2.30
Kurumlardan Memnuniyet
Eyl 20 Eylül 2022 Aralık 2022 Mart 2023 Haz 23 Eyl 23 Ara 23 Mar 24 Haz 24 Eyl 24 Ara 24 Mar 25
Cumhurbaşkanlığı 3,10 1.86 2,18 2.15 1.97 1.94 2.11 2.23 2.34 2.32 2.25 2.44
Hükümet 2,46 1.82 2,07 2.06 1.75 1.73 1.97 2.10 2.27 2.26 2.02 2.15
Meclis 2,47 1.92 2,15 2.09 1.94 1.83 2.08 2.24 2.47 2.40 2.17 2.22
Polis 3,11 2.72 3,10 3.10 3 3.24 3.30 2.93 3.27 3.31 3.21 3.01
Yargı 3,20 2.62 2,94 2.90 3.08 3.13 3.20 3.05 3.43 3.39 3.56 3.46
Finansal kurumlar 2,37 2.31 2,59 2.27 2.20 2.17 2.19 2.38 2.51 2.19 2.44 2.30
Medya 2,75 1.97 2,15 1.92 2.51 2.41 2.34 2.52 2.49 2.22 2.28 2.24
Ombudsman 3,86 2.07 2,22 2.07 2.60 2.24 2.19 2.34 2.55 2.45 2.56 2.71
Sendikalar 3,62 2.05 2,26 2.06 2.45 2.03 2.16 2.36 2.45 2.07 2.37 2.41
En çok memnun olunan kurumlar sırasıyla:
1. Yargı
2. Polis
3. Ombudsman’dır.
En az memnun olunan kurumlar sırasıyla:
1. Hükümet
2. Meclis
3. Medya’dır.
