UKÜ’lü Akademisyen Doç. Dr. Şifa Doğan, pestisitlerin hem çevreye hem de insan sağlığına yarattığı olumsuz etkilere dikkat çekti
Pesitisitler hem çevreye hem de insan sağlığına olumsuz etkilere sahip
Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi (UKÜ), Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü
Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şifa Doğan, tarım alanlarında uygulanan ve istenmeyen bitki ile canlı
organizmalarla mücadele için sentezlenen pestisitlerin hem çevreye hem de insan sağlığına
yarattığı olumsuz etkilerine dikkat çekti.
Günümüzde bu kimyasalların üretimlerinin mercek altına alındığını kaydeden Doğan, bazı
pestisitlerin yasaklandığını ve toplam pestisit konsantrasyonunun içme sularında izlenmesi
gereken bir parametre olarak belirlendiğini söyledi.
Doç. Dr. Doğan, pestisitlerin doğada parçalanabiliriliğinin oldukça düşük olduğunu aktararak,
“Toprak veya bitki köklerinde tutulabilmekte, yüzeysel akışla yüzey suyuna geçebilmekte veya
toprağın derinlerine sızıp yeraltı sularına karışabilmektedirler” ifadesini kullandı.
Literatürde dünyanın çeşitli bölgelerindeki yeraltı sularında yapılan analizlerde pestisitlerin
varlığının kanıtlandığını belirten Doğan, buna ek olarak geleneksel yeraltı suyu arıtma
tesislerinin pestisitlerin giderimlerinde başarısız kaldığının kanıtlandığını da sözlerine ekledi.
“İleri oksidasyon teknikleri bu kirleticilerin gideriminde kullanılabilecek en iyi yöntemler
arasında”
Doç. Dr. Doğan açıklamasında ileri oksidasyon süreçlerinin söz konusu kirleticilerin gideriminde
kullanılabilecek en iyi yöntemlerden biri olduğuna dikkat çekti.
Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi’nde 2009-2012 yılları arasında Prof. Dr. Rana Kıdak tarafından
yürütülen TÜBİTAK projesinde kendisinin de araştırmacı olarak yer aldığını belirten Doğan,
“Bu projede LC-MS/MS cihazıyla yasaklanan 5 pestisit olan alaklor, atrazin, diuon, izoproturon,
pentaklorofenol bileşiklerinin düşük konsantrasyonlarının sulardan giderimini çalıştık.
Ultrasonik ses dalgaları ve ozonlama prosesleri bu kirleticilerin gideriminde umut vaat edicidir”
dedi.
Doç. Dr. Doğan, pestisitlerin yanı sıra endokrin sistemin işleyişini bozucu kimyasalların da
kullanım ve içme sularında varlığının; dünyada kanser, diyabetik, obezite, gibi hastalıkların
artışında önemli bir rol oynadığını kaydederek, bu kimyasalların başında insan ve hayvan
hastalıklarının tedavisinde kullanılan ilaçların geldiğini vurguladı.
