Türkiye’de kültür ve sanat alanında faaliyet yürüten sivil toplum kuruluşlarını,
sanatçıları, inisiyatifleri ve aktivistleri desteklemeyi hedefleyen CultureCIVIC: Kültür
Sanat Destek Programı, 30 Haziran 2021’de başlıyor. Goethe-Institut Istanbul, Anadolu
Kültür, İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV), Institut français Türkiye ve Danimarka
Kültür Enstitüsü Türkiye ofisi ortaklığında, Türkiye Hollanda Büyükelçiliği iş birliğiyle
gerçekleşen bir Avrupa Birliği projesi olan CultureCIVIC: Kültür Sanat Destek
Programı, Türkiye’de kültür-sanat alanındaki sivil toplum çalışmalarını güçlendirmeyi
amaçlıyor. Büyükşehirlerin ötesine uzanarak Türkiye’nin dört bir yanındaki kişi ve
kurumlara ulaşmayı hedefleyen proje kapsamında farklı ihtiyaçlara yönelik dört ayrı
hibe kategorisinde toplam 14 açık çağrı yapılarak Mart 2025’e kadar 200’ün üzerinde
projeye destek verilecek. CultureCIVIC: Kültür Sanat Destek Programı, 23 Haziran
Çarşamba günü Zoom üzerinden düzenlenen basın toplantısıyla tanıtıldı.
CultureCIVIC: Kültür Sanat Destek Programı, kültürel diyalog ve toplumsal katılımı, ifade
özgürlüğünü, demokratik süreçleri ve ayrımcılığa karşı çoğulculuğu teşvik eden projelere ve
bireylere destek sağlayacak. Öncelikli hedefi ana kültürel merkezlerin ötesine uzanarak
Türkiye’nin kültürel altyapısını yerel düzeyde ve tabana yayılan bir yaklaşımla güçlendirmek
olan programdan; kültür-sanat alanında çalışan sivil toplum kuruluşları, inisiyatifler,
sanatçılar, kâr amacı gütmeden proje üretmek isteyen tüm kişi, kurum ve girişimler
yararlanabilecek. Projenin faaliyetleri, Hibe Programları ve Kapasite Geliştirme Programı
olmak üzere birbirini tamamlayan iki ana eksende yürütülecek.
30 Haziran Çarşamba günü Hibe Programları kapsamında açılacak ilk hibe başvuru
dönemiyle birlikte başlayacak olan CultureCIVIC: Kültür Sanat Destek Programı’nın tüm
detayları düzenlenen çevrimiçi basın toplantısında paylaşıldı. Basın toplantısı, Goethe-
Institut Istanbul’dan CultureCIVIC: Kültür Sanat Destek Programı Direktörü Ayşe Utku
Erarslan, Goethe-Institut Istanbul Enstitü Müdürü Dr. Reimar Volker, 2002’de Anadolu
Kültür'ün kuruluşuyla birlikte faaliyetlerine başlayan Diyarbakır Sanat Merkezi program
koordinatörü Övgü Gökçe Yaşa, İstanbul Bienali ve İKSV Güncel Sanat Projeleri
Direktörü Bige Örer ve Danimarka Kültür Enstitüsü Türkiye Ofisi Direktörü Füsun
Eriksen’in katılımıyla, Yekta Kopan’ın moderatörlüğünde gerçekleşti.
Toplantıda ilk olarak söz alan Goethe-Institut Istanbul’dan CultureCIVIC: Kültür Sanat
Destek Programı Direktörü Ayşe Utku Erarslan “CultureCIVIC: Kültür Sanat Destek
Programı olarak kültürü temel hakların bir aracı olarak düşünmenin mümkün olduğunu
savunuyoruz. Bu programda yer alacak projeler ve etkinliklerde kültür ve sanatın sosyal
değişimi nasıl harekete geçirdiğini deneyimleyeceğiz. Kültür-sanat ve temel haklar arasındaki
ilişkinin daha görünür olmasını hedefleyeceğiz, kültür-sanatın temel haklar alanındaki
katkılarını konuşacağız. Dört yıl sürecek bu uzun soluklu programın sonunda, insan hakları
eksenindeki tartışmalara kültür sanat alanı ile yeni bir boyut kazandırmaya çalışacağız.”
şeklinde konuştu.
Goethe-Institut Istanbul Enstitü Müdürü Dr. Reimar Volker konuşmasında “CultureCIVIC:
Kültür Sanat Destek Programı aracılığıyla Türkiye'nin dört bir yanında ve özellikle
metropolitan bölgelerin dışında ortaya çıkacak kültür ve sanat projeleri için çok heyecanlıyım.
Türkiye’nin bu büyüleyici bölgelerinde çalışan sanatçıları ve girişimleri güçlendirmek
CultureCIVIC'i çok özel, anlamlı ve önemli kılıyor.” diyerek projenin ülkenin her köşesi için
taşıdığı öneme dikkat çekti.
Basın toplantısında, 2002’de Anadolu Kültür'ün kuruluşuyla birlikte faaliyetlerine başlayan
Diyarbakır Sanat Merkezi program koordinatörü Övgü Gökçe Yaşa “Anadolu Kültür
olarak, kültürel ve sanatsal çalışmaların ortak bir anlayışı ve diyaloğu geliştireceğine;
farklılıklarından beslenen zengin bir kültürel yaşamın, demokrasi ve yurttaşlık ile ilgili
tartışmalara katkı sağlayacağına inanıyoruz. Türkiye’nin farklı şehirlerinde kültür-sanat
alanını ve sivil toplumu desteklemek amacıyla yola çıkan CultureCIVIC: Kültür Sanat Destek
Programı’nın parçası olmaktan mutluluk duyuyoruz. 2002’den bu yana Türkiye’de kültür
sanat üretimini ve paylaşımını destekleyen geçmiş çalışmalarımızın deneyimiyle, kültür sanat
hayatına yeni bir soluk getireceğine inandığımız bu sürece katkı sunmaktan ötürü
heyecanlıyız.” şeklinde konuştu.
İstanbul Bienali ve İKSV Güncel Sanat Projeleri Direktörü Bige Örer konuşmasında
“İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) olarak kültürel alanın birey ve toplum için
sürdürülebilirliğini güvence altına alabilmek için uzun vadeli ortaklarımızla birlikte
tasarladığımız; alana özgü ihtiyaçları gözeten, odaklı ve tüm disiplinleri kapsayıcı bir destek
mekanizması olan CultureCIVIC: Kültür Sanat Destek Programı’nın bir parçası olmaktan
ötürü mutluyuz ve heyecanlıyız. Bu projeyle birlikte Türkiye’de kültür ve sanat alanında
faaliyet yürüten sivil toplum kuruluşları, sanatçılar, inisiyatifler ve aktivistlerin birlikte
geliştirecekleri programlarla sivil hayatın besleneceğine inanıyoruz.” dedi.
Danimarka Kültür Enstitüsü Türkiye Ofisi Direktörü Füsun Eriksen ise “Eşitlik, eğitim,
sürdürülebilir kalkınma, demokrasi ve aktif vatandaşlık konularında çalışan Danimarka Kültür
Enstitüsü’nün vizyonu Türkiye ve Danimarka arasında sanat, kültür ve bilgi alışverişini
geliştirmektir. CultureCIVIC: Kültür Sanat Destek Programı gibi bu vizyonumuzu paylaşan
uluslararası ortaklı bu önemli proje ile Türkiye'de başlayan dört yıllık kültür-sanat hibe ve
kapasite geliştirme programının bir parçası olmaktan gururlu ve mutluyuz.” diye konuştu.
HİBE PROGRAMLARI
Proje kapsamında özellikle kariyerinin başındaki sanatçılara, yeni kültür oluşumlarına ve
büyükşehirler dışında varlık gösteren aktörlere geniş bir yer ayıracak olan hibe programları,
Türkiye’nin farklı bölgelerinde kültür sanat alanında diyaloğun, iş birliğinin ve iletişimin
geliştirilmesine katkıda bulunmayı hedefliyor. Hibe programları, “Yerel Projeler”, “Yapısal
Destek”, “Kentler Arası Ağ Geliştirme” ve “Sanatsal Üretim” başlıklı dört farklı kategoride
hayata geçirilecek ve sanatçılara, kültür profesyonellerine, kültür kurumlarına finansman
sağlayacak.
Hibe Programları kapsamında yapılacak 14 farklı açık çağrının sonunda, 200’ün üzerinde
projeye ve sanatsal üretime destek verilecek. Kültür-sanat prodüksiyonlarından eğitim
programlarına, performans ve aktivite kapasitelerini geliştirmeye yönelik altyapı
çalışmalarından sanatçı değişim ve misafir sanatçı programlarına kadar geniş bir
yelpazedeki girişimler programdan yararlanabilecek. Başvuruda bulunan projeler
değerlendirilirken hak temelli faaliyetleri destekleyen; farklı etnik, dinî, dilsel geçmişe sahip
aktörleri bir araya getiren; cinsiyet eşitliği, LGBTİ+ hakları, sosyal uyum, insan hakları, ifade
özgürlüğü ve çocuk hakları gibi konulara odaklanan faaliyetlere öncelik verilecek.
Yerel topluluklar ve izleyiciler üzerinde etkili olan girişimlere ve bireylere ulaşma amacıyla
tasarlanan Yerel Projeler Hibe Programı kültür-sanat alanında çalışan STK’lara, kültür
üreticilerine ve aktivistlere fon sağlayacak.
Kuruluşların bağımsız olarak faaliyet gösterme kapasitesini geliştirmeyi ve faaliyetlerini
sürdürmelerini amaçlayan Yapısal Destek Hibe Programı, kültür-sanat alanındaki
kuruluşlara, profesyonellere ve ilgili sivil toplum çalışmalarına eğitim, kira, altyapı gibi
kapasite artışına yönelik konularda mali destek sağlayacak. Bu program kapsamında
sağlanan desteğin uzun vadede kültür-sanat projeleri ve etkinliklerine daha geniş bir izleyici
kitlesinin katılabilmesine olanak sağlaması hedefleniyor.
Türkiye genelinde bir etkileşimi ve ağ oluşturmayı teşvik eden Kentler Arası Ağ Geliştirme
Hibe Programı; farklı şehirlerden aktörler arasındaki diyaloğun ve iş birliğinin geliştirilmesine
odaklanacak. Program çerçevesinde, şehirlerarası büyük ölçekli projelerin desteklenmesi
amaçlanıyor.
Görsel sanatlar alanında kariyerinin başındaki sanatçılara açık olan Sanatsal Üretim Fonu
ise yararlanıcılarına, Türkiye sanat alanından yetkin isimlerin danışmanlığında geliştirecekleri
eserler için destek verecek. Böylece projeye davet edilen sanatçılara danışmanlık, deneyim
paylaşımı, kültürel altyapı geliştirme, ağ kurma ve uluslararası sanat dünyasına erişim
olanağı sağlanması hedefliyor.
KAPASİTE GELİŞTİRME PROGRAMI
Kapasite Geliştirme Programı, Türkiye’nin farklı bölge ve şehirlerinde faaliyet gösteren
sanatçılara, kültür sanat girişimlerine ve sivil toplum çalışmalarına ihtiyaç duydukları
konularda eğitim desteği vererek kültür yönetimi ve sivil katılım konularındaki becerilerini
geliştirmeyi sağlamayı ve bu aktörler arasında iş birliği ve diyalog için gerekli zemini sunmayı
amaçlıyor.
Program kapsamında, kültür ve sanat alanında farklı başlıklarda 12 atölye düzenlenecek ve
bu etkinlikler Türkiye’nin her bölgesinden sanatçıya, kültür üreticilerine ve bu alanda çalışan
sivil toplum kuruluşlarına açık olacak.
Kapasite Geliştirme Programı eğitimlerinin içerikleri, ihtiyaç analizleri yapılarak belirlenecek
ve bu ihtiyaçlara yönelik en uygun biçimde; mentörlük, konferans ve webinar gibi yöntemlerle
sunulacak. Program kapsamında proje süresinin sonuna kadar düzenlenecek olan
etkinliklerle en az 180 kişi ve kuruluşa ulaşılması hedefleniyor.
