DAÜ DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ İMMÜNOLOJİ GÜNÜ VE AŞI FARKINDALIĞI HAFTASI NEDENİYLE AÇIKLAMALARDA BULUNDU
Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) Diş Hekimliği Fakültesi Öğretim Görevlisi Havva Özgen Kılgöz ‘İmmünoloji Günü’ ile ‘Dünya Aşılama Haftası’ nedeniyle açıklamalarda bulundu. Kılgöz yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
Bağışıklık Bilimi: İmmünoloji
“İmmünoloji, bağışıklık sisteminin tüm yönlerinin incelenmesini kapsayan tıp ve biyolojik bilimlerin bir alt dalıdır. Bağışıklık sistemimiz, çeşitli savunma mekanizmaları aracılığıyla bizi zararlı maddelerden ve enfeksiyonlardan koruma görevi görür. Farklı bir deyişle vücudumuzun dışarıdan görünmez bir kalkanıdır. Bağışıklık sistemi olması gerektiği gibi çalışmıyorsa, otoimmünite, alerji ve kanser gibi hastalıklar meydana gelebilir. Bağışıklık tepkilerinin, geleneksel olarak immünolojik olarak görülmeyen, metabolik, kardiyovasküler gibi durumlar dahil olmak üzere birçok yaygın bozukluğun gelişimine katkıda bulunduğu artık günümüzde netlik kazanmıştır. Bu sebeple immünoloji alanında yapılan çalışmalar sadece immünolojik durumlar için değil, karmaşık etiyolojiye sahip klinik durumların araştırılması için de son derece önemlidir.
29 Nisan İmmünoloji Günü
İlk İmmünoloji Günü (Day of Immunology) Avrupa İmmünoloji Dernekleri Federasyonu (EFIS) tarafından 29 Nisan 2005’te düzenlenmiştir. EFIS çatısı altında üyesi olduğum Türk İmmünoloji Derneği de bulunmaktadır. Halkın, bireysel sağlık için bir temel olarak immünoloji bilincini güçlendirmek amacıyla hayata geçirilen bu proje ayrıca çeşitli bilimsel aktiviteler düzenleyerek immünoloji alanında çalışmalarını yürüten immünologları da bir araya getirmektedir. 29 Nisan 2007 yılından bu yana tüm dünyada ‘İmmünoloji Günü’ olarak kutlanmaktadır.
Salgınlarla Mücadelede Aşılar En Güçlü Araçlardır
Aşılar, vücuda zararlı patojenlerden (mikroplardan) kaynaklanan enfeksiyonlara karşı kendini tanımayı ve savunmayı öğreten bulaşıcı etkenin zararsız bir unsurunu içeren ajanlardır. Aşılama ile vücut doğal bir enfeksiyon sırasında kendini nasıl hazırlaması ve patojene (antijen-spesifik) özgü tepki vermesi gerektiğini öğrenir.
Dr. Edward Jenner’ın öncülük edip geliştirdiği tarihte bilinen ilk aşı (çiçek aşısı) küresel aşılama çabası ile birlikte salgının son bulmasına sebep olmuştur. 1700’lü yıllarda Dr. Jenner geliştirdiği bu yeni prosedürü Latince kelime anlamlarından yola çıkarak aşılama (vaccination) olarak adlandırmaya karar vermiştir. Aşı ile önlenebilir hastalıklar arasında en eski ve bilindik örneklerden biri Poliomiyelit’dir. (çocuk felci) Bağışıklama sayesinde son otuz yılda dünya çapında bu hastalık sebebiyle felçli kalan çocuk oranı yüzde 99,9 azalmıştır. İlk etkili çocuk felci aşısını (polio) geliştiren bilim insanı Jonas Salk, aşının patentini almayarak daha fazla kesime kolay ve ucuz yoldan aşıların ulaştırılabilmesini sağlamıştır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) dünyadaki çocukların % 86’sının kızamık, difteri, tetanoz, boğmaca, çocuk felci aşıları sayesinde bağışıklık kazanarak korunduklarını ortaya koymuştur.
Dünya Aşılama Haftası
Her yıl Nisan ayının son haftasında kutlanan Dünya Aşılama Haftası, insanları aşılar hakkında bilgilendirmeyi, aşıların önemini vurgulamayı ve her yaştan insanı hastalıklara karşı korumak için aşı kullanımını teşvik etmeyi amaçlıyor. En başarılı ve düşük maliyetli halk sağlığı koruyucularından biri olan aşılar her yıl milyonlarca hayat kurtarmasına rağmen yine de aşıyla önlenebilir hastalık salgınları, dünya çapında çocukların sağlığını riske atmaya devam etmektedir. Bu durum son yıllarda bazı kesimlerde ortaya çıkan aşı karşıtlığı algısı ve sonucunda aşı reddi ile ilişkilendirilmektedir. Bilimsel gerçeklikten uzak bu yanıltıcı görüşlerin doğruluk payının olmadığı yapılan bilimsel çalışmalara ek olarak ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi (CDC) tarafından yayınlanan raporlarda detaylı olarak veriler ile gösterilmiştir (cdc.gov).
Bir aile çocuğuna aşı yaptırmadığında bu durum sadece aşılanmamış çocuğu değil, toplumdaki diğer bireyleri de etkileyebilmektedir. Böylesi bir durumda eskiden çok sık görülmeyen enfeksiyonlar tekrar kendini gösterebilmektedir ve hatta salgınlar tekrarlanabilmektedir. Bu sebeple, aşılar ile ilgili toplum farkındalığı büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda Dünya Aşılama Haftası’nın nihai hedefi, daha fazla insanın ve topluluklarının aşı ile önlenebilir hastalıklardan korunması için gerekli desteği vermektir.
Günümüzde maalesef, bizim toplumuzda da yaygın olan, COVID-19 aşılarına karşı endişe ve tereddüt söz konusudur. ‘Hangi aşı daha iyi?’, ‘Acaba bizim üzerimizde deney mi yapıyorlar?’, ‘DNA’mızı mı değiştirecekler?’ gibi kuşkular sürmektedir. Bilimsel hiçbir gerçeklik payı olmayan teorilere kulak asıp endişelenmemeli, aşıların yaşam boyunca herkesin sağlığını iyileştirmeye yardımcı olup, milyonlarca hayat kurtarmış modern tıbbın en büyük buluşları arasında olduğunu unutmamalıyız. Bilmeliyiz ki COVID-19 pandemisini geride bırakmak tüm dünyada yaygın aşılama ile birlikte mümkün olacaktır. En iyi aşı, ulaşabildiğiniz ve kronik rahatsızlıklarınızı takip eden hekiminizin önerdiği aşıdır.
Bu vesileyle tüm İmmünoloji’ye gönül verenlerin Dünya İmmünoloji Günü’nü kutlarken, aşılamanın hastalıklardan korunmadaki önemi ile ilgili farkındalığın tüm dünyada artmasını temenni ederim.”
